Ewidencja parku w Targowej Górce
Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Ogrodnictwa - 1981r.
(Tekst przepisał Artur Kaczmarski)
I Część ogólna
Park w Targowejgórce stanowi obiekt zabytkowy, godny zachowania oraz rewaloryzacji a co najmniej pieczołowitej konserwacji.
Bogaty drzewostan zachowany w nienajgorszym stanie jest największą wartością zabytkową. Położenie parku bezpośrednio przy trakcie łączącym Neklę z Wrześią i Środą zwanej dawniej bursztynowym szlakiem nadaje parkowi duże znaczenie. Ponadto położenie naprzeciw pięknego parafialnego kościoła pod wezwaniem Archanioła Michałą nadaje mu znaczenie użyteczności społecznej stanowiąc miejsce spacerowe dla mieszkańców Targowejgórki i okolicznych wiosek. Park mimo ogromnego zaniedbania jest odwiedzany przez tutejszą ludność. Liczne wydeptane ścieżki świadczą o konieczności przystosowania obiektu dla potrzeb miejscowej ludności.
Użytkownikami parku w Targowejgórce od 1953r. jest Państwowe Gospodarstwo Rolne, które nie wykonuje prawie żadnych robót konserwacyjnych. Przypuszczalnie, wg arkusza ewidenyjnego z 1970 roku były wykonywane pewne zabiegi konserwacyjne co wynika z treści arkusza-pkt.10: "W latach 1966-69 dokonywano częściowego dosadzania drzew oraz usunięto wywroty i posusz". Po roku 1970 na podstawie Arkusza ewidencyjnego nr 11: "zaniechano wszelkich prac konserwacyjnych z uwagi na przekazanie parku w najbliższym czasie pod Wydział Oświaty, nie planuje się żanych prac w zakresie konserwacji parku". Tymczasem nie doszło do przekazania i park pozostał przy tym samym użytkowniku. Źle konserwowany i pozbawiony właściwej opieki zamienił się w gęstwinę zieleni miejscami nie do przebycia. Park rozciąga się na powierzchni 6,72 ha ziemi żyznej, o glebie murszowej pochodzenia bielicowo-rdzawego. Znajduje się na niewielkim wzniesieniu o powierzchni zróżnicowanej, co zostało umiejętnie wykorzystane przy projektowaniu założeń ogrodowych już w poł. XVIIIw.
II. Położenie i układ parku
Park w Targowejgórce wschodnio-południową stroną przylega do drogi. Z trzech pozostałych stron graniczy z polami uprawnymi należącymi jak i sam park do Państwowych Gospodarstw Rolnych w Targowejgórce.
Jest to park dworski położony w sąsiedztwie kościoła, który stanowił zapewne siedzibę majętności ówczesnej szlachty, którego ośrodek dworski rozciągał się na wzniesieniu obejmując zabudowania dworskie, park i pola uprawne na rozległych hektarach sięgającyh do Mystek.
Park położony jest na wzniesieniu, które na wysokości tarasu od tylnej strony spalonego dworu opada skarpami w dół gdzie bardziej bagnisty teren zmeliorowany został za pomocą rowów odwadniających. Projekt parku dworskeigo założonego w drugiej połowie XVIIIw. opierał się na znajomości nowych rozwiązań założeń ogrodowych wg układów kompozycyjnych - ogrodów sytuowanych na skarpie i zawierał stosunkowo duże bogactwo ujęć oraz ciekawe powiązania przestrzenne tkwiące we właściwościach naturalnych terenu (staw, skarpy, wzgórze zwane "końską górką" oraz polanki z kolistymi alejami). Posiadał on cechy ogrodu zarówno barokowego jak i krajobrazowego. Ponadto użytkowego. Sad, po którym pozostały jeszcze stare drzewa owocowe rozciągał się z lewej strony parku, którego granice zmienione zostały przez pola uprawne wdzierające się nieregularną linią. Park dworski o założeniu barokowym później krajobrazowym oparty był na układzie jednoosiowym. Przed fundamentem byłego dworu znajduje się obszerny taras ujęty po bokach szpalerami alej dochodzącymi z dwóch stron do stawu i polanek. Na jednej z polanek stała przypuszczalnie altana o czym świadczy rosnący krzew winorośli (Parthenociussus tricuspidata). Dodatkwoe walory parku, to ściany żywopłotów z drzew morwowych i grabiny oraz malowniczy staw o pow. 0,25 ha z niewielką wysepką bujnej zieleni. Staw otoczony jest pięknym drzewostanem złożonym z dorodnych olch, topól, lip, wierzb płaczących oraz zdrowych krzewów ozdobnych.
W sąsiedztwie stawu wznosi się wzgórek zwany "końską górką". Uwagę parku od strony drogi zwraca pamiątkowy obelisk usytuowany z prawej strony założenia ogrodowego. Ustawiony został w 1958 roku z pamiątkową tablicą upamiętniającą 700 lecie Targowejgórki. W odległości 22m od drogi za wspomnianym obeliskiem znajdują się zabytkowe nagrobki z 1856r. Adeli Kosińskiej i Amilarego Kosińskiego o ciekawej historycznej treści. Cztery metry dalej wznosi się na ozdobnym cokole pomnik kamienny św. Jana Nepomucyna. Pomnik wraz z nagrobkami jest murkiem kamiennym o wymiarach 0,50x0,30m na pow. 9x12m. W narożnikach tego prostokąta rosną cztery zdrowe krępe lipy o średnicy pnia 0,7-0,95m.
Wg wspomnień mieszkańców na miejscu tym wznosił się niegdyś kościółek.
III. Dane historyczne
...
IV. Inwentaryzacja parku
...
.jpg)