Portal Historyczny Gminy Nekla - historia.nekla.eu

Eklektyczny ( z dominacją stylu neobizantyńskiego)  kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła w Nekli wybudowano w latach 1899-1901. Korpus budynku posadowiono na planie krzyża (posiada krótki transept). Do prezbiterium przylegają 2 kaplice. W 39 oknach zachowały się  witraże wykonane (w części)  w Królewskim Zakładzie Sztuki Witrażowej Mayera w Monachium [Mayer Sche kgl Hof Kunslanstedt München](!). Witraże wykonano ze szkła katedralnego, antycznego i opalowego w technice klasycznej. W prezbiterium naszego kościoła znajdują się 4 witraże postaciowe. Jeden z nich przedstawia naszego Patrona. Są to okna witrażowe prostokątne zwieńczone łukiem półokrągłym (witraże z pełną malaturą). Nad nawą główną, w centrum (tambur) uwieńczonym kopułą znajdują się 4 okna półokrągłe z przeszkleniem witrażowym, tło wypełnia wzór geometryczny z malowaną bordiurą (obramowaniem).  Okna w „bocznych nawach” północnej i południowej (transept) rozmieszczono na dwóch poziomach: na parterze znajduje się 5 okien prostokątnych zakończonych półkolem. Na górnym poziomie umieszczono wielkie okno w kształcie rozety zbudowane min. z 5 tond. W środku rozety północnej znajduje się malowane półpopiersie Pana Jezusa w koronie cierniowej, a naprzeciw w rozecie południowej półpopiersie Matki Bożej Bolesnej. Kompozycję dopełniają pola trójkątne z łukowatymi bokami. Okna „naw bocznych” są z przeszkleniem witrażowym, tło wypełnia wzór geometryczny z malowanymi bordiurami o motywach roślinnych.

W kaplicy pw. św. Anny znajdują się 2  okna. Okno w kształcie rozety, w środku niej znajduje się tondo z symbolem przebitego mieczem Serca Pana Jezusa. Wokół umieszczono 5 elementów okrągłych przedstawiających motyw z liliami.  Drugie okno prostokątne uwieńczone półkolem wypełnia tło i bordiura z malowanymi ornamentami.

W kaplicy pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa znajdują się 3 okna prostokątne uwieńczone półkolami. Dwa okna przedstawiają postacie: św. Franciszkę i św. Teodora otoczone wąską bordiurą. Witraże wykonano w technice klasycznej, malowane. Trzecie okno wypełnia tło i bordiura z malowanymi ornamentami.

Na chórze w dwóch oknach występuje przeszklenie witrażowe. Kompozycja składa się z bogatego tła i bordiury z okrągłymi powtarzającymi się wzorami oraz symbolem IHS na górze, na dole umieszczono twarz aniołka.

Na końcu głównej nawy (tył kościoła) umieszczono dwa małe okna z przeszkleniem witrażowym, ze wzorem geometrycznym. Tylko jedno okno posiada oryginalną bordiurę malowaną.

W zakrystii po obydwu stronach w oknach znajdują się przeszklenia witrażowe ze wzorem skomponowanym z rombów, z jednobarwną cienką bordiurą.

Stan zachowania witraży jest zróżnicowany: od stanu złego z dużą ilością pęknięć szkła, do witraży zachowanych w komplecie. Konstrukcja, w której  osadzono witraże przeważnie jest skorodowana, skrzydła uchylne nieczynne, stan techniczny zły. Ogólnie szkła są bardzo zabrudzone, występują pęknięcia i ubytki. Siatka ołowiana zdeformowana, popękana i wybrzuszona. Tonda w oknach rozetowych były wybrzuszone i niestabilne, wykazujące luzy. Pod naporem wiatru ulegały dalszemu wypaczeniu. Warstwa malarska na witrażach w stanie dość dobrym. 

W niektórych witrażach występują ubytki w malaturze. Stan zachowania malatury wymaga dodatkowej oceny w pracowni po demontażu np. czy szkła są malowane jednostronnie czy dwustronnie. W dolnych oknach „naw bocznych” i na chórze kiedyś witraże poddano konserwacji. Ubytkom w tłach z malaturą i w bordiurach malowanych nadano wygląd zbliżony do właściwego. Wyjątek stanowi witraż w oknie pod chorem, który wykonano kilka lat temu. Wadą podstawową tego przeszklenia witrażowego jest zła forma bordiury, która nie jest malowana i nie nawiązuje do wzorów oryginalnych bordiur witraży naszego kościoła. 

Zajmujemy się renowacją witraży z konieczności ratowania tych cennych zabytków. Troska o kościół to świadectwo naszej wiary jak również  pomnik naszej troski i ofiarności. W naszym kościele witrażami zajmuje się firma rodzinna: Pracownia Witraży Wytwarzanie i Konserwacja (ul. Gnieźnieńska 87 , 62-006 Janikowo k. Poznania) reprezentowana przez Panów Tomasza i Roberta Janek (ze wsparciem Pana Marka). Pracownia ta wykonywała prace związane z konserwacją witraży i wymianą okien w kościele i w kaplicy-kostnicy. W  2013 r. w kaplicy Najświętszego Serca Pana Jezusa (Najsłodszego Serca) w oknie z przeszkleniem witrażowym przeprowadzono w trybie pilnym naprawę uszkodzonej kwatery uzupełniając ubytki (restauracja). W najgorszym stanie znajdowały się witraże rozety północnej. Udało się dotychczas poddać renowacji witraże tworzące rozetę północną i rozetę południową  jak również dokonano odnowienia zespołu witraży w kaplicy pw. św. Anny. Prace konserwatorskie (przy dużych rozetach w kościele)  rozpoczęły się w październiku 2015 roku, zakończono (w kaplicy pw. Św. Anny) w lipcu 2018 roku. Prace zostały wykonane zgodnie z zatwierdzonym programem prac i wydanym pozwoleniem przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu. Wysoki poziom prac potwierdzono protokołami odbioru. Wszystkie prace konserwatorskie i rekonstrukcyjne przeprowadzono terminowo, w sposób profesjonalny, bez zastrzeżeń, zgodnie ze sztuką konserwatorską i budowlaną.

Obecnie chcemy dokonać renowacji witraży znajdujących się w kaplicy Najświętszego Serca Pana Jezusa (kaplica kolatorska). 

Część prac wykonano korzystając z dofinansowania tej inwestycji przez Urząd Miasta i Gminy w Nekli. [Uchwała Rady Miejskiej Gminy Nekla nr XXVIII/190/2017]. Na rozetę południową otrzymaliśmy kwotę 10 tysięcy złotych. Na zespół witraży w kaplicy pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa przyznano nam również kwotę 10 tysięcy zł. [Uchwała Rady Miejskiej Gminy Nekla  Nr XL/3092018 z dnia 10.10.2018 r.]

Korzystam z okazji, aby podziękować Panu Burmistrzowi i Radzie Miasta i Gminy za to wsparcie finansowe jak również bardzo serdecznie dziękuję wszystkim, którzy w duchowy lub materialny sposób wspierają to zbożne dzieło. Wszystkim „Bóg zapłać”. Warto przypomnieć znane słowa zapisane przez bajkopisarza i pedagoga: „Cudze chwalicie, swego nie znacie. Sami nie wiecie co posiadacie” (Stanisław Jachowicz). Niech przybycie do naszej pięknej świątyni stanie się wprowadzeniem w atmosferę modlitwy i zachwytu dla potęgi i chwały Najwyższego Boga. Piękno naszego kościoła parafialnego niech wielbi naszego Pana i Stwórcę, a wszystkich nawiedzających to miejsce i tu się modlących niech umacnia w wierze, nadziei i miłości. Jestem wszystkim bardzo wdzięczny i zapewniam o modlitwie do Wszechmogącego Pana. To wielki zaszczyt służyć Panu Bogu i ludziom w tej wspólnocie i w tej tak pięknej świątyni