Gdybyśmy cofnęli czas i sięgnęli oczami wyobraźni do okresu międzywojennego, może wywołalibyśmy oto taki obraz: na koniu jedzie przez Neklę oficer przy szabli a za nim idzie poczet sztandarowy i w rogatywkach kompania złożona z nekielskiego obywatelstwa.
Tak było przy okazji wszelkich uroczystości, gdy wymagana była obecność pocztu sztandarowego.
Maszerująca kompania - to grupa powstańców wielkopolskich zrzeszonych w Towarzystwie Powstańców i Wojaków. Ciekawa tu jest sylwetka prowadzącego oficera. To niejako zaimportowany z okolic Ostrowa Wlkp. powstaniec wielkopolski i właściciel ziemski - Jan Barczak. Po odzyskaniu niepodległości objął w posiadanie folwark leżący po prawej stronie drogi do Brzeźna, dziś patrząc w prawo przy stacji benzynowej, zwany Józefowem (Josephshof).
Przed I wojną ten nieduży folwark (oceniany na 125 ha) należał kolejno w latach do:
1905 Franciszek Jaśkowiak
1905 - 1906 Bank Parcelacyjny we Wrześni
1906 -1911 Józef Martyński z Żelic k/Wągrowca
1911 - 1918 Alfons Heyducki z Grabianowic
1919 w rękach niemieckich.
Jan Barczak urodził się w Łąkocinach powiat Ostrów Wlkp. jako syn rolnika Stanisława i Katarzyny z domu Mazur. Siedziba rodowa to obszar między Ostrowem Wlkp. a Krotoszynem. Matka pochodziła z Kobierna, gdzie odbył się ślub rodziców w 1889 r. Jan przyszedł na świat w roku następnym, dokładniej 19.12.1890 r.
Edukował się w Schwerinie (Meklemburgia), gdzie ukończył zarówno szkołę powszechną jak i rolniczą.
Przyszła kolej na służbę wojskową. Odbył ją w okresie od 4 października 1910 r. do 22 września 1913 r.
Z chwilą wybuchu wojny ponownie został powołany do służby wojskowej. Brał w nie udział od 2 sierpnia 1914 r. Po zawieszeniu broni z początkiem 1919 r. przybył do domu i zaangażował się w działania powstańcze. Brał udział w walkach na froncie południowym o Wschowę, Sulmierzyce i Odolanów jako dowódca kompanii a później dowódca szwadronu.
W chwilach zagrożenia nawałą bolszewicką stawił się 9 lipca 1920 r. z własnym koniem do tworzonego przez Ignacego Mielżyńskiego pułku jazdy wielkopolskiej, nazwanego 215 Ochotniczym Pułkiem Jazdy Wlkp. Do służby wojskowej przystał też jego brat Franciszek, przydzielony do 15 pułku ułanów.
Tak pisał Orędownik Wrzesiński nr 129 z 1930 r. o formowaniu pułku:
"Formował go i dowodzi nim znany z męstwa i ofiarności patriota pułkownik hr. Ignacy Mielżyński z Iwna, zaś 1 Szwadronem, do którego od początku należę, dowodził również znany bohater z powstania wlkp. porucznik Kazimierz Ciążyński, i tutaj swą nieustraszoną odwagą i doświadczeniem wsławił imię i swego szwadronu i jazdy wielkopolskiej.
Z Wrześni i okolicy brali udział w bojach podanego 215 Ochotniczego Pułku Jazdy Wlkp., oprócz wyżej wymienionych, także ochotnicy por. Barczak, Stanisław Knechtel i Hamling, Jóźwiak i wiele innych. Niedawno z okazji święta pułkowego i 10-lecia "Cudu nad Wisłą" wiele gazet opisywało krwawe zmagania i zwycięskie trofea wojenne zdobyte przez 215 Pułk Ochotno Jazdy Wlkp., m. in. 3 sztandary bolszewickie, przy których zdobyciu poległ bohatersko por. Rembowski z 2 Szwadronu. Po ukończonych bojach pułk ten otrzymał osobne zaszczytne wyróżnienie Naczelnego Dowództwa oraz został wzięty na stały etat jako 26 Pułk Ułanów Wlkp. i stacjonuje w Baranowiczach, czyli na tych wschodnich rubieżach Polski, o które tak bohatersko walczył.
Józef Skonieczny,ochotnik 1 Szwadronu Och. Jazdy Wlkp. Nr. 215 i Naczelnik Okręgowy Sokoła, TPiW we Wrześni"
Jan Barczak został w dniu 8.06.1922 r. awansowany na stopień podporucznika. W dniu 17.02.1923 r. został mianowany porucznikiem ze starszeństwem od 1.02.1922 r. Z dniem 30.05.1923 r. został na własną prośbę przeniesiony do rezerwy. Od tego czasu zajął się administrowaniem majątkiem Józefowo. Jan Barczak szeroko udzielał się w pracy społecznej. Był członkiem kapituły Odznaki Pamiątkowej Pułku. Pełnił też liczne funkcje społeczne.
"Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Nekla należała administracyjnie do obwodu w Dominowie, powiatu średzkiego, województwa poznańskiego. W 1928 r. (2 maja) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej wydał rozporządzenie dotyczące zreorganizowania administracji na terenach województwa poznańskiego.
Dotychczasowe obwody podzielono na mniejsze jednostki – wójtostwa. Komisariat obwodowy w Dominowie podzielono na wójtostwa w Nekli i Dominowie.Powstałe 1 lipca 1928 r. wójtostwo w Nekli objęło swoim zasięgiem miejscowości i osady: Neklę, Gąsiorowo, Gierłatowo, Zasutowo, Opatówko, Małą Górkę, Chwałszyce, Stępocin, Kokoszki, Targowągórkę Małą (dziś część Nekli),Stroszki, Dzierznicę z Górznem, Starczanowo, Rajmundowo z Jarogniewicami, Nekielkę z Wygodą, Brzeźno z Józefowem, Siedleczek z Leśną Groblą, Gułtowy,Karolewo, Nowojewo, Wysławice z Janowem. Na terenie gminy znajdowało się 5 obszarów dworskich: Nekla, Gułtowy, Dzierznica, Podstolice, Opatówko. Barczyzna Stara i Nowa z Mystkami, należące do obwodu w Czerniejewie, w 1927 r. w wyniku likwidacji powiatu witkowskiego przeszły do powiatu wrzesińskiego...
Na siedzibę wójtostwa przeznaczono prywatny budynek przy ul. Poznańskiej 26. Zakres kompetencji wójta ograniczał się w zasadzie do spraw porządkowych.
Pierwszym obwodowym wójtem Nekli został mianowany przez starostę średzkiego Jan Barczak z Józefowa. Swoją społeczną funkcję pełnił do 1931 r. W biurze wójtostwa urzędował dwa razy w tygodniu. Do pomocy jako stałego pracownika miał sekretarza Edwarda Głębockiego. W 1931 r. wójtem gminy został Stanisław Domański ze Stępocina, a sekretarzem Franciszek Kordus".
Sebastian Mazurkiewicz Nekla historia miasta. Monografia na jubileusz 600-lecia. Września-Nekla 2007
Został wybrany prezesem nekielskiego Towarzystwa Powstańców i Wojaków a z jego ramienia pełnił funkcje w Okręgu XVII Związku Towarzystw P. i W. we Wrześni.
W marcu 1927 r. odbył się roczny walny zjazd Towarzystw Powstańców i Wojaków Okręgu III w Gnieźnie, do którego należały miejscowości Strzałkowo i Września. Tendencję do utworzenia we Wrześni własnego okręgu zaakceptowano pod warunkiem posiadania do 1.07.1927 r. odpowiedniej liczby towarzystw.
Okręg wrzesiński Związku Towarzystw Powstańców i Wojaków DOK VII utworzony został dnia 24. 07. 1927 r.
Wtedy to odbyło się zebranie konstytucyjne TPiW celem założenia okręgu z siedzibą we Wrześni. W zarządzie znalazł się delegat ze Strzałkowa, Ludwik Cukierski, jako zastępca komendanta oraz z Nekli Jan Barczak.
Utworzony Okręg otrzymał numer XVII. W skład jego struktur wchodziły koła z Wrześni, Strzałkowa, Miłosławia, Witowa (koło Środy), Gułtów i Nekli.
18 marca 1928 r. odbył się I Walny Zjazd Delegatów, Prezesów i Komendantów Okręgu XVII. Przybyło 22 delegatów, których powitał prezes Okręgu Józef Trawiński. Obradom przewodniczył Jan Barczak z Nekli. Ze złożonych sprawozdań wynikało, że Okręg obejmuje 5 towarzystw, a liczbę członków określono na 350.
24.03.1929 r. odbyło się kolejne zebranie sprawozdawczo – wyborcze. Na następną kadencję wybrano zarząd z prezesem Józefem Trawińskim na czele. W skład władz okręgu z Nekli i okolic wybrano por. rez. Jana Barczaka z Józefowa, ławnikiem Walentego Dolniaka z Gułtów a delegatem do szczebla wojewódzkiego wybrany został między innymi Kazimierz Szulc z Nekli.
Duża impreza odbyła się w Nekli związana z dziesięcioleciem. Wtedy to TPiW w Nekli przybrało imię Mierosławskiego.
Orędownik Wrzesiński latem 1933 r. donosił:
" Uroczyste zebranie z okazji 10-letniego istnienia Tow. Powst. i Wojaków w Nekli odbyło się na szczelnie zapełnionej sali p. Szurkowskiego. Zagaił je ruchliwy prezes drh. por. Barczak, witając obecnych gości jak J. W. Hrabinę Żółtowską, przedstawicieli urzędów i przybyłych druhów. Pod przewodnictwem drh. płk. Thiela zdawali kolejno sprawozdania z 10 letniej działalności Towarzystwa prezes drh. Barczak, sekretarz drh. Zapłacki, skarbnik druh Jóźwiak i komendant druh Wesołowski...
W dowód uznania zasług położonych około rozwoju Towarzystwa otrzymali odpowiednie dyplomy drh. drh. prezes por. rez. Barczak i wiceprezesowie Kierzek Czesław i Szulc Mikołaj."
Był zaprzysiężonym biegłym sądowym sądu grodzkiego w Pobiedziskach z dziedziny rolnictwa.
Opisywał i wyceniał majątki ziemskie z ramienia Ziemstwa Kredytowego w Poznaniu.
Na walnym zgromadzeniu członków "Spółki Odwodnienia Brzeźno", odbytym dnia 30.03.1932 r., wybrany został do Zarządu tejże Spółki na przeciąg 6 lat, jako przewodniczący Zarządu.
W wojnie obronnej 1939 r. walczył pod Brodnicą, Łęczycą, w Warszawie, Modlinie. Został wzięty do niewoli i przebywał w obozie jenieckim II C Woldenberg i VIB Dössel.
(Oflag II C był usytuowany ok. 1 km od miasta Woldenberg - dzisiejszy Dobiegniew w woj. lubuskim, zajmował powierzchnię ok. 25 ha. Oflag VI B Dössel – w Nadreniii Północna-Westfalia, powstał w 1940 r., 5 km na południowy zachód od Dössel, dzisiaj część miasta Warburg, w miejscu, gdzie wcześniej planowano budowę lotniska.)
Po wejściu hitlerowców wkrótce rodzina (dzieci i żona) została zmuszona do opuszczenia majątku Józefowo i skierowana do Obozu Poznań Główna w celu wywózki do Tarnobrzegu w Generalnej Guberni. Osadzeni zostali w obozie w dniu 13.03.1940 r., lista transportowa 28 str 31. Pomocna w transporcie rodziny do Poznania okazała się nekielska hrabina Żółtowska, która użyczyła zamkniętego pojazdu (karocy) choremu dziecku, córce Danucie.
Majątek Józefowo przejął polakożerca Müller z Brzeźna.
jan Barczak w 1946 r. wrócił do kraju. Został zatrudniony jako kierownik w różnych PGR - ach w pierwszej fazie na terenie Ziem Odzyskanych w Mydlicy koło Oleśnicy a w okresie późniejszym na terenie Wielkopolski w Michorzewie koło Nowego Tomyśla, Jaworach koło Gostynia, Zimnej Wodzie i Skokówku koło Borku Wlkp. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Poznaniu.
W 1924 r. zawarł związek małżeński z pochodzącą z kresów (majątek Hermaniszki gmina Gródek koło Mołodeczna, w pobliżu wschodniej granicy) Kamillą Przegonia Hruszwicką (1895 - 1971).
Z nią miał czworo dzieci:
1. Mirosława (20.02.1925 -13.08.2005) urodzonego w Józefowie, który do szkoły uczęszczał w Nekli, nadleśniczego ze Skorzęcina z chlubną kartą AK - owską, pseudinim Łosoś, Okręg Radom-Kielce AK, Inspektorat Mielec, Obwód Tarnobrzeg. Członek ŚZŻAK Okręg „Wielkopolska” – Koło Gniezno. Ożeniony z Aleksandrą z domu Lewandowską (1927 -2012). Spoczywa na junikowskim Cmentarzu Komunalnym w Poznaniu,
2. Danutę, (ur. 30.08.1928 ), mgr biologii, zamężną za Leonarda Łada Czarnowskiego,
3.Janinę Kamillę (13.12.1931 - 14.10.2006) mgr farmacji, zamężną za Jerzego Karnowskiego
4. Krystynę (ur. 19.10.1936) mgr inż. budownictwa, zamężną Ratajczak.
Zmarł 3.10.1961 r. w Poznaniu, w trzy dni po tragicznym wypadku. Podczas przejścia na drugą stronę ulicy został potrącony przez motocykl. Został pochowany na junikowskim cmentarzu w Poznaniu, gdzie po śmierci żony Kamilli spoczęli we wspólnym grobie.
Odznaczony między innymi:
Krzyżem Walecznych
Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
Medalem Pamiątkowym za wojnę 1918 - 1921.
Na podstawie:
Powstańcy Wielkopolski. Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, tom VI, Poznań 2009
Informacje córki: Danuty Łada Czarnowskiej
Michał Pawełczyk
Sołtysi nekielscy
W I rzędzie od lewej siedzą:
Szwed – sołtys Gąsiorowa, Szumigała – sołtys Gułtowy, Michał Jackowski – woźny Wójtostwa, Stanisław Domański – sołtys Stępocina, (później wójt), Jan Barczak – wójt, Feliks Kamza – urzędnik dworski z Nekli, Olejniczak – sołtys Opatówka, Józef Kosmala – sołtys Nekielki, Stanisław Bosacki – sołtys Targowejgórki Małej.
Stoją w II rzędzie od lewej:
Józef Miśkiewicz – sołtys Małej Górki, Józef Stawowy – sołtys Zasutowa, Wojciech Jóźwiak – sołtys Kokoszek, Nowak – sołtys Starczanowa, Edward Głębocki – sekretarz Wójtostwa,Wincenty Konininowski – sołtys Siedleczka, Jankowski – urzędnik dworski z Podstolic, nieznany urzędnik dworski z Opatówka, Piotr Jakubowski – sołtys Nekli, Marcin Krause – sołtys Gierłatowa, Józef Nowak – sołtys Brzeźna
Zdjęcie z dnia 18.03.1928 r. I Walny Zjazd Delegatów, Prezesów i Komendantów Okręgu XVII.
Stoją: I rząd od góry, pierwszy z lewej komendant nekielski Stanisław Hadada, czwarty sekretarz okręgu Ignacy Perz. II rząd od góry, czwarty z lewej kierownik szkoły w Nekli, delegat Ignacy Wróblewski, szósty Władysław Kocik, dziewiąty skarbnik Ignacy Niciński
Siedzą od lewej: NN, wiceprezes okręgowy Jan Barczak z Nekli (Józefowo), prezes Józef Trawiński z Wrześni, Feliks Alankiewicz ze Strzałkowa, komendant okręgowy Józef Skonieczny
.jpg)